Het bombardement van 3 juni 1915

Op 3 Juni 1915 vind er een luchtaanval plaats op Stenay. De aanval was waarschijnlijk gemunt op het hoofdkwartier van de Kronprinz. Over de datum verschillen de bronnen, ook 4 juni wordt genoemd.

Verschillende versies verhalen over deze gebeurtenis:

  1. De franse versie van Mgr. Aimond uit 1922
  2. De engelse versie van www.westernfront.co.uk in "Contributed Articles - An American Perspective"
  3. De duitse versie van de Kronprinz in zijn "Erinnerungen" pag. 179:
  4. De duits/nederlandse versie van Unteroffizier Carl Heller, gepubliceerd in zijn "Oorlogsbrieven" - 2003



De Franse versie

Een roman (titel vooralsnog onbekend) van Mgr. Aimond (*) uit 1922 verhaalt van:
"De aanwezigheid van deze hoge funktionaris (der Kronprinz) bezorgde Stenay enkele luchtbombardementen, in het bijzonder die van 4 juni 1915 dat twaalf doden en een twintigtal gewonden bij de Duitsers veroorzaakte. De stad werd met een half miljoen frank belast en een vijftiental burgers werden als represaille gedurende twee weken, in gevangenschap gehouden."


Overgenomen van http://perso.wanadoo.fr/brigitte.person in "Les misères de l'occupation".

(*) Monseigneur Charles AIMOND, geobren in Varennes-en-Argonne in 1874, afkomstig van een familie van landbouwers. Mgr Aimond, "de priester historicus wijdt een groot deel zijn leven aan de geschiedenis van Lotharingen en in het bijzonder van de Meuse en Bar-le-Duc. Hij verkreeg de grote prijs van de Academie Stanislas in 1956 en stierf op de leeftijd van 94 jaar, op 28 juni 1968 in Bar-le-Duc. bron: www.barleduc.fr/

De engelse versie

image

... the June, 3 1915 number of Larousse magazine commented as follows on the bombing of the Crown Prince's Headquarters: "29 French aeroplanes have bombed the Crown Prince's HQ (at Stenay). They dropped 172 shells, many of which hit their target, plus several thousand shrapnel bombs. June 4: The enemy has tried to bombard Verdun with a long-distance gun. They were not able to achieve their aim." June 5: The artillery unit which fired on Verdun has been located and silenced by our artillery which blew up munitions depot at the same time."

Overgenomen van: http://www.westernfront.co.uk in "Contributed Articles - An American Perspective".

De duitse versie

Kronprinz Wilhelm in "Erinnerungen" pag. 179:
("Memoires van Kroonprins Wilhelm" - uitg. Mundus - Amsterdam)

"Een massale luchtaanval op mijn hoofdkwartier vond plaats op 3 juni 1915. Ongeveer 40 vliegtuigen, behendige piloten en aanvallend in vele groepen van kleine squadrons, raakten de barakken die werden gebruikt als ziekenhuis, het marktplein en vooral mijn hoofdkwartier. Door nieuwsgierigheid en onvoorzichtigheid had Stenay 7 doden te betreuren en 21 gewonden.
Onze vergelding volgde de volgende dag. We bestookten het hoofdkwartier en Verdun met 38 cm. marine bommen. We werden daarna met rust gelaten."
[...}
"De kroonprinses heeft mij in 1915 éémaal - voor twee dagen maar - bezocht in mijn hoofdkwartier te Stenay.
In den morgen van den tweeden dag om vier uur begon er een Fransche vliegeraanval - blijkbaar alleen op mijn huis gemunt, dat toen nog geen kelder had, veilig tegen bommen. Een bom, die goed geraakt had, zou zeker geen half werk hebben gedaan. De aanval duurde twee uur. Vier en twintig vliegtuigen wierpen hun bommen rondom het huis - er zijn honderd en zestig bommen geteld. Verschillende sloegen slechts enkele meters van ons huis in. Helaas kostte dit een aantal menschenlevens.
Het was de ernstigste vliegeraanval, dien ik tot dien tijd had meegemaakt."

De duits/nederlandse versie

Unteroffizier Carl Heller (*) schrijft in zijn "Oorlogsbrieven" (uitg. Aspect - Soesterberg - 2003)

"We kregen op het station nog een bord erwtensoep en marcheerden toen naar een nabijgelegen Franse infanteriekazerne die als hospitaal was ingericht. Ik verbleef daar veertien dagen.
Dicht bij deze kazerne bevond zich een groot Duits vliegtuigherstelkamp waar vliegtuigen die aan het front averij hadden opgelopen, gerepareerd werden. Vlak achter dit kamp bevond zich een prachtige villa waarin het hoofdkwartier van de kroonprins was gevestigd. Deze villa kreeg het eens zwaar te verduren. Juist toen HKH de kroonprinses een bezoek aan haar gemaal bracht, werd de villa aangevallen door dertien vliegtuigen.
De vijand had kennelijk lucht gekregen van dit bezoek en stuurde een eskader om het slot te bombarderen. Een van de bommen viel echter in onze tuin en sloeg een groot gat in de muur van het hospitaal. Zoals het bij een luchtaanval meestal ging, gebeurde het ook hier.

Even plotseling als de vliegtuigen waren gekomen, verdwenen ze weer. Tijdens de aanval ratelden de mitrailleurs die meestal op hoge punten, bijvoorbeeld huizen of hoogten et cetera waren opgesteld. Ook de 'Flakbatterijen' (luchtafweerkanonnen) joegen er alles uit wat ze konden, maar daarna was alles weer gauw stil.
Er werd ook vaak geschoten met de zogenaamde 'revolverkanonnen'. Dit was snelvuur luchtafweergeschut, dat l 50 kogels per minuut afvuurde. Het zevende projectiel was steeds een fosforkogel. Die kogels gaven bij dag en nacht precies de schietbaan aan, waardoor ze zeer nauwkeurig op het doel konden richten. Vooral 's nachts was het een prachtig gezicht als deze kanonnen aan het schieten waren. Dan leek het wel of er zich een kostbaar parelsnoer aan de hemel voortbewoog."

(*) Calr Heller, geboren op 27 juli 1894 in Eberfeld (Dld), opgegroeid in Hengelo, werkzaam als wever in zijn vaders fabriek. Op 20 jarige leeftijd wordt hij opgeroepen voor de militaire dienst in Duitsland in werd ingedeeld bij het 5de Leger van Kronprinz Wilhelm von Pruisen. In 1935 kreeg Heller de Nederlandse nationaliteit. Het boek werd in 2003 uitgebracht door J.H.J.Andriessen.