< Magazine />


Restauratie en behoud September 1, 2009 | (0) Comments

Verwaarlozing


In talrijke gemeenten van de Noord-Meuse zijn de wasplaatsen verwaarloosd, gersloopt, omgebouwd tot gemeenschapshuis, in gebruik als schuur, kippenhok of houthok (foto: Sassey-sur-Meuse).
Het bewustzijn van behoud van dit historisch erfgoed is nog lang niet bij alle gemeenten aanwezig.
Het vraagt kennis van de bouwmethoden van vroeger om deze kleine bouwwerken te kunnen restaureren.

Soms werd getracht de wasplaats in stand te houden maar slaat men de plank toch mis. Een voorbeeld is Cesse, waar met behulp van gelden van de EU (!!!) een wasplaats is ontdaan van zijn hart (het bassin en het water) en is omgebouwd tot verenigingsgebouw. De muren zijn gevoegd met cement en voor de ramen is isolerende plaat aangebracht. Een latei van beton loopt door tot in het oorspronkelijk raam. Ook Olizy en Wiseppe hebben de centrale wasplaats omgebouwd tot gemeenschapshuis.
Zo is in Lion-devant-Dun de mairie/lavoir omgebouwd tot werkplaats. En ondanks dat Lion een schitterend lavoir met egayoir heeft aan de andere zijde van het dorp zou het kletterende water in het centrum van het dorp een grote aanwinst zijn geweest.

De 'conseil d'architecture d'urbanisme et de l'Environnement' (CAUE) in de departementen doen veel aan het behoud en restauratie van het cultureel erfgoed. Ook de wasplaatsen hebben speciale aandacht gekregen maar het aantal te restaureren wasplaatsen is ontelbaar.
Er zijn subsidies mogelijk om wasplaatsen, fonteinen, etc. te restaureren.

Vele wasplaatsen vragen nog om restauratie, kleine juweeltjes die in ere hersteld zouden moeten worden. Een voorbeeld is Juvigny-sur-Loison, een prachtig klein lavoir met een in deze regio uniek zinken dak, maar volledig vervallen. Vele wasplaatsen die de afgelopen decennia zijn gebruikt als schuur en kippenhok zouden gerestaureerd kunnen worden. Met wat aandacht en moeite kan het hart van het lavoir: t.w. het bassin en het water, weer gaan kloppen.

Dan zijn er nog de wasplaatsen, wel en niet gerestaureerd, die met een slot worden afgesloten waardoor de bezoeker slechts de buitenkant kan bewonderen. En we missen nog te vaak het bordje met 'lavoir' waardoor de onwetende toerist deze mooie bouwwerken nooit zal leren kennen.
Zo heeft Mouzay twee goed behouden en mooie wasplaatsen, maar geen toerist heeft ze ooit gezien!

Maar ode aan de gemeentes die van hun wasplaats een waar monument hebben gemaakt. Goed onderhouden, toegankelijk en zelfs met verklarende informatie.


Wasplaatsen worden vooral gezien als 'gemeentegrond' en lenen zich dus bij uitstek voor de glasbak, de brievenbus, het gemeentelijk publicatiebord, de telefooncel, de vuilnisbak en het bushokje.

Op zoek naar de wasplaatsen

Op de blauwe IGN zijn de wasplaatsen, putten en waterbekkens aangegeven met blauwe stippen en driehoekjes.
Het geluid van stortend water in de afvoerkanalen duidt veelal op een waterplaats in de nabijheid of een verdwenen waterplaats.
De aanwezigheid van flessenbakken, aanplakborden, bushokjes, telefooncellen en elektriciteitshuisjes duidt erop dat de grond van de gemeente is en men vindt daar dus ook veelal de wasplaats.
De aanwezigheid van een riviertje of kanaaltje.
Vraag het de bewoners!
Bezoek het openlucht museum 'Au Village des Vieux Métiers' in Azannes, vooral op de zondagen in Mei.

Bezoek de wasplaatsen met de gegeven routes voor auto (afgewisseld met korte wandelingen) en de fiets.




Publicaties:


La France des lavoirs

Christophe Lefebure, Uitgever: Editions Privat (1995), ISBN-10: 2708990837, ISBN-13: 978-2708990838

Lavoirs et Fontaines de la Meuse

Patrimoine Lorrain, Francien D'O liveirea-Rezende, Editie CPE, ISBN 84503-580-2

Lavoirs et fontaines

Collection Meuse, Marc Lechien, Guy Navel, Bernard Parisse, Editions de l'Est, ISBN 2-86955-100-

Copyright 2010 Betula Alba Studio. All Rights Reserved