< Magazine />

De was en de strijd met het water Hygiénisation - 14 décembre 1789

De bron

Daar waar niet beschikt kon worden over stromend water als een rivier of beek werd gebruik gemaakt van een bron. In de feodale tijd, de tijd van de Lodewijken, waren deze bronnen veelal eigendom van de plaatselijke adel. Niet beschikbaar voor het gewone volk.
Pas met de franse revolutie worden de bronnen onteigend en beschikbaar gesteld aan de bevolking en kon begonnen worden met het aanleggen van wasplaatsen en waterbekkens.

Maar ook hier gold nog steeds: stroomafwaarts werd het water vervuild.

De put en de pomp

Om de lange afstanden naar de bronnen te vermijden graaft de bevolking zelf putten in de directe nabijheid van de huizen, in het algemeen op de 'usoir'*) waar ook de mest ligt opgehoopt.
De gier van de mest en het vuile water dat door de goten van de straten wordt afgevoerd dringt zich op en de putten raken meer en meer vervuilt en veroorzaken ziektes als tyfus en cholera.

*) Usoir, is de strook grond voor de woningen, zoals die in de vele dorpen met lintbebouwing zo typerend is. De usoir is eigendom van de gemeente, maar men had het recht van de 'tour de volet', oftewel de draai van het luik, dat meestal neerkwam op ongeveer 50 cm. Het usoir werd gebruikt voor het opstapelen van de houtvoorraad, de mest, het afval, de wagen en de kar, de kippen en dus ook de put.

Er was een dringende behoefte aan wasplaatsen:
> die het gehele jaar door bereikbaar zouden zijn
> die beschutting boden tegen weer en wind
> die de vervuiling door gebruikt water zouden indammen.

Openbare hygiëne in de 19e eeuw

Cholera.

Van 1826 tot 1837 telt de cholera epidemie in Frankrijk meer dan 600.000 doden.
Tot dan toe werden ziekten en epidemieën als straf van Hogerhand gezien, maar in de 19e eeuw ontstaat een bewustzijn dat de vervuiling oorzaak kan zijn van de ziektes.
Onderzoek naar de oorzaken komt langzaam op gang. Vóór de ontdekking van de bacil is men nog onkundig van de aard van de ziekte. maar de medische vooruitgang maakt meer en meer duidelijk dat slechte hygiënische omstandigheden het verspreiden van bepaalde ziektes tot gevolg hebben. Men probeert de ziekte uit te roeien met maatregelen die proefondervindelijke zijn vastgesteld, zoals het bleken van het wasgoed en het vermijden van elk contact met menselijke en dierlijke uitwerpselen.
De Staat wordt zich van de noodzaak bewust om wetten te maken die maatregelen propageren om de openbare hygiëne te verbeteren.

Gravure: Alfred Rethel - 1851 - Première invasion du choléra à Paris, au bal de l'opéra